شکست و پیروزی ، نظامی و فرهنگی ، ایرانیان در برابر مسلمانان

یکی از بخش های مهم تاریخ جهان چگونگی سقوط سلسله ساسانیان به دست مسلمانان است . این موضوع از ابتدای قرون اسلامی ، مورد توجه تاریخ نویسان ومحققان ایرانی و اسلامی بوده است . به مرور زمان به دلیل اهمیت این واقعه بسیاری از کسانی که اقدام به نوشتن تاریخ های جهان شمولی در سطح دنیا می زدند ، به بررسی این موضوع پرداخته اند . در کنار این مبحث ، یکی از نتایج ورود اسلام به ایران ، دستاوردهای مهم علمی است ، که بیشتر در مبحث عصر نوزایی علمی و فرهنگی اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد . مبحث نوزایی اسلامی کمتر از بحث سقوط ساسانیان مورد توجه محققین بوده است . هر چند آثار موجود درباره نوزایی علمی و فرهنگی ایران ، پراکنده و از منظر تاریخی چندان جذاب نیست . زیرا در آثار موجود درباره دانشمندان این دوره بیشتر به چگونگی تحولات علمی و تاثیر آن بر تحولات قبلی توجه شده است ، نه بر بررسی سیر روند تاریخی این پیشرفت . در بخش رنسانس اسلامی بیشتر منابع مربوط به تاریخ علوم مانند پزشکی ، ریاضی و . . . هستند . یکی از موارد که در این رساله مورد توجه قرار داشته است ، این است که به دلیل تحلیل های متفاوت نویسندگان اثار تاریخی قدیمی و آثار جدید ، یک جمع بندی درباره علل سقوط ساسانیان با تکیه بر پیش زمینه چگونگی روابط ایرانیان و اعراب ، لازم به نظر می رسیده است . از سوی دیگر تحقیق درباره دانشمندان ایرانی و طبقه بندی این دانشمندان در سبک های وابسته به سرزمین های جغرافیایی یکی دیگر از موارد مورد توجه نگارنده بوده است . این رساله شامل پنج فصل می باشد ، که در دو فصل اول آن به بررسی روابط بین ایرانیان و اعراب در دوره ساسانی و پیش از آن پرداخته شده است . در فصل سوم این رساله ، چگونگی جنگ های مسلمانان با ساسانیان مورد توجه قرار گرفته است . در چهارمین فصل این رساله تلاش شده است ، که با توجه به فصول قبلی دلایل شکست نظامی ساسانیان از مسلمانان مورد بررسی قرار گیرد . همچنین در پنجمین فصل این رساله نویسنده به بررسی دستاوردهای ایرانیان در علوم متفاوت و نقش آن در دوره نوزایی علمی و فرهنگی اسلامی پرداخته شده است . سئوالاتی که دراین رساله مورد توجه قرار داشته است ، به شرح زیر می باشد .: 1. چگونه سلسله ساسانیان از نیروهای به مراتب کمتر و ضعیف تر مسلمان این چنین شکست خورده و از صحنه روزگار محو شدند ؟ 2. چگونه ایرانیان در عصر رنسانس فرهنگی ایران به جایگاه پیشتازی علمی در میان مسلمانان رسیدند ؟ فرضیه : 1. ساختار نظامی و فرهنگی ساسانیان نقش مهمی در شکست ساسانیان از مسلمانان داشته است . 2. دانشمندان ایرانی از پیشتازان عصر نوزایی علمی و فرهنگی اسلامی بوده اند .